Zespół Szkół CKR

Dnia 30 kwietnia 1310r. w miasteczku Kowal w ziemi kujawskiej księżna Jadwiga, żona Władysława Łokietka, powiła syna Kazimierza, którego urodzenie i kolebkę osądziłem za godne osobnej wzmianki, aby ją przesłać potomnym czasom.

Kazimierz Wielki na obrazie Jana Matejki

Tak o narodzinach „króla chłopów” pisał słynny dziejopis Jan Długosz.

Kazimierz Wielki to ostatni Piast na tronie Polski, przedstawiciel pierwszej polskiej dynastii, spokrewnionej z największymi rodami ówczesnej Europy. W jego żyłach płynęła krew nie tylko Piastów, ale i ruskich Rurykowiczów, węgierskich Arpadów, cesarzy wschodniorzymskich (bizantyjskich) z rodu Paleologów.

Obejmował rządy mając 23 lata. Jego państwo było słabe i małe: jego powierzchnia wynosiła ok. 106 tys. km².

Poza Polską znalazły się m.in. północne Kujawy, Pomorze Gdańskie, Ziemia Dobrzyńska i Chełmińska. Dzięki mądrej polityce zagranicznej w czasie swojego panowania odzyskał częć ziem: Kujawy i Ziemię Dobrzyńską. Potwierdził prawa Polski do zajętego przez Krzyżaków Pomorza Gdańskiego. Zdobył Ruś Halicką, grody na pograniczu Śląska i Brandenburgii. Jego władzę uznali książęta mazowieccy.

Król Kazimierz zasłynął jako doskonały gospodarz–administrator. Troszczył się o rozwój i bezpieczeństwo kraju. Miasta otrzymywały przywileje handlowe, na jego polecenie wznoszono mury obronne. Do Polski sprowadzał osadników. Otaczał opieką najuboższych poddanych, którymi byli chłopi. Aby kraj mógł rozwijać się gospodarczo w spokoju i bezpieczeństwie, król wzniósł mury na granicach 66 zamków obronnych. Wiekopomnym wydarzeniem stało się założenie przez Kazimierza Akademii w Krakowie w 1364 r.

Jego szczęśliwe rządy nie szły w parze ze szczęściem w życiu osobistym, nie pozostawił legalnego potomka. Próbował osadzić na tronie usynowionego przez siebie wnuka, Kazimierza Słupskiego, księcia Pomorza Zachodniego. Umierając w 1370 r. pozostawił państwo silne, bogate, powiększone terytorialnie do 270 tys. km².

Król Kazimierz Wielki pochowany został w krypcie na Wawelu.